De betekenis van het Olympisch vuur.

Heb je vragen, opmerkingen, kritiek of stellingen n.a.v. het werk van Joseph Campbell? Weet je meer over mythologie, symbolen, religies, mystiek, Godinnen en Goden of 'De weg van de Held(in)'? Wil je iets zeggen of vragen over thema's die m.n. in Nederland relevant zijn? Plaats het hier.

Moderator: Gerard

Locked
Gerard
Working Associate
Posts: 398
Joined: Sun Jan 23, 2005 7:26 pm
Location: Amsterdam.

De betekenis van het Olympisch vuur.

Post by Gerard »

In deze draad wordt de betekenis van vuur in de oudheid en in de mythologie uitgelegd, waar het olympisch vuur vandaan komt en waar het voor staat.

Image
Sisyphus Laughs

Gerard
Working Associate
Posts: 398
Joined: Sun Jan 23, 2005 7:26 pm
Location: Amsterdam.

Post by Gerard »

Het Olympisch vuur.

Vuur heeft al sinds tijden een diepe symbolische betekenis. Het heeft twee kanten: een goede en een slechte. Vuur is slecht als het ongecontroleerd is, onvoorspelbaar, vernietigend. Vuur in een controleerbare en hanteerbare vorm als bij een kaars, een fakkel, haardvuur heeft een goede betekenis.
Vuur kunnen ‘controleren’, d.w.z. aansteken, binnen de perken houden en doven was pas mogelijk toen de mens slimmer werd, toen de mens beschaafder werd. Vuur werd in de prehistorie vaak met heel veel moeite verkregen en was uiterst belangrijk. Er kon voedsel eetbaar mee gemaakt worden, het gaf warmte, het hield gevaarlijke dieren op een afstand, er werd mee geofferd, men geloofde ook dat het boze geesten op een afstand hield, het gaf licht. Later was vuur ook belangrijk omdat er ijzer mee gesmeed kon worden. Ijzer voor zwaarden en ijzer voor ploegen. Vandaar dat vuur in deze vorm als symbool van beschaving gezien wordt. Voorbeelden zijn: de fakkel van het vrijheidsbeeld, de kaars van bvb. Amnesty International als kwetsbaarheid, de eeuwige vlam bij het graf van de onbekende soldaat, de kaars bij stille optochten, enz. Het zijn altijd vrouwen, godinnen, priesteressen geweest die het vuur bewaakten, het brandend hielden.

Het Olympische vuur heeft de volgende achtergrond.
Griekenland bestond in de Olympische tijd uit allerlei stadstaten. In het centrum van elke stadstaat was altijd een altaar met een eeuwig brandende heilige vlam. Ook in elk huis was een altijdbrandende vlam. Deze vlam was opgedragen aan Hestia, de godin van het haardvuur en het familieleven. Het symboliseerde de schepping van de wereld, vernieuwing en licht.
Verder was daar de kreupele god Hephaistos, de god-smid die in zijn vuur werktuigen voor de goden smeedde. Hephaistos was de enige god die werkte.

Verder is er Prometheus, zoon van Zeus, die samen met Zeus de vader van Zeus, de oergod Chronos (tijd) bevocht en overwon. De god ook die vuur stal van zijn eigen vader om het aan de mensen te geven en die dat zeer duur bekopen moest.

Zeus, de oppergod, gedroeg zich vaak erg tiranniek tegen de mensen. Zijn zoon Prometheus (betekent ‘vooruit zien’ of ‘vooruit denken’) echter, hield van mensen en nam het voor ze op. (Vergelijk Jezus Christus). Sommige verhalen vertellen dat hij mensen schiep uit klei en hen van alles leerde: bouwen, navigeren, geneeskunde, sterrenkunde, enz. Het stond Zeus niets aan dat de mensen zo slim werden en hij besloot de mensen te vernietigen. (Vergelijk met de slang in het bijbel-verhaal van het aards paradijs en later de zondvoed). Prometheus raadde de mensen aan hun dure vlees niet aan offergaven voor de goden te verspillen, maar daarvoor mindere soorten te gebruiken. Zeus kwam hier achter en was woedend. Zeus was de god van de orde en de grootste zonde die men in de oude griekse mythologie kon begaan was dat men als mens zijn plaats niet wist. Mensen mochten niet het idee krijgen dat ze gelijk aan goden waren. En ook mochten ze zich niet verlagen tot een niveau lager: het dierlijke. De plaats van de mens was tussen de goddelijke en het dierlijke en deze orde uit balans brengen, bracht alleen maar ellende. Dit is in heel veel mythen een thema.

Toen Zeus het bedrog bemerkte verborg hij het vuur voor de mensen. Hij onthield ze dus beschaving en ontwikkeling. Zo moet je dat zien. Prometheus echter stal het vuur van zijn vader en gaf het aan de mensen. Dat was een verschrikkelijke zonde, de ergste die men kon begaan. Zeus bedacht dan ook een wreed wraakplan. Hij liet in de eerste plaats Hephaistos een vrouw uit klei maken, die de mensheid zou gaan kwellen. Dat was Pandora, die alle plagen over de mensheid uit zou storten. (Vergelijk weer met de bijbel waar Eva dezelfde rol krijgt). Prometheus werd voor straf vastgeklonken op de berg Caucasus. (Vergelijk weer met Jezus Christus aan het kruis). Elke dag kwam een adelaar (symbool van Zeus en zijn almacht) naar die berg toe en scheurde zijn lever eruit en vrat die op. De lever staat erom bekend dat het het orgaan is, dat het snelst weer aangroeit. Omdat Prometheus onsterfelijk was, groeide zijn lever elke nacht weer aan.

Prometheus met zijn vooruitziend vermogen zag echter dat zijn broer Epimetheus (terug kijkend) met Pandora zou trouwen en dat door Pandora het kwaad in de wereld zou komen. Epimetheus sloeg de raad niet met Pandora te trouwen in de wind en het gevolg was dat de doos van Pandora inderdaad open ging. Ook zag Prometheus aankomen dat de zoon van Thetis, Achilles, voorbestemd was Zeus’rivaal te worden. Hij waarschuwde Zeus en die was hem zo dankbaar dat Zeus Heracles beval de adelaar neer te schieten en de ketenen te verbreken. Prometheus’ zoon Deucalion redde daarna nog de mensheid van een zondvloed die Zeus over de wereld had gezonden. (Vergelijk weer met de bijbel).

Hier zien we de strijd tussen verschillende generaties goden, met als inzet de ontwikkeling van de mensheid.

Prometheus is dus een centrale figuur in de Griekse mytholgie. Hij wordt gezien als een man die door zijn kennis het licht der beschaving onder de mensen bracht. Ook is hij een vrijdenker, die zich uit de gedachtenwereld van zijn tijd durfde los te breken. En hij is de lijdende mens, die, ook al doet hij goed, toch straf moet ondergaan. Bovendien is hij ook nog de god die medelijden had met de lijdende mens.

Maar het hele verhaal is begonnen om de diefstal van het vuur. Het vuur in de fakkel van het vrijheidsbeeld, het vuur in de vlam van de kaars die uit gaat en die de sterfelijkheid van de mens symboliseert, het vuur bij het graf van de onbekende soldaat dat nooit uit mag gaan en de eeuwigheid verbeeldt, het Olympisch vuur: vuur dat beschaving brengt.

Image
Sisyphus Laughs

Gerard
Working Associate
Posts: 398
Joined: Sun Jan 23, 2005 7:26 pm
Location: Amsterdam.

Post by Gerard »

Tijdens de oorspronkelijke Spelem brandde op Olympia een vuur dat nooit uit mocht gaan. De fakkeltocht is echter los daarvan ontstaan. In het oude Griekenland was de 'lampadedromia' een estafetteloop tijdens het Panathenaia-feest, dat elke 4 jaar (!), werd gehouden ter ere van de godin Athene. De fakkellopers droegen de vlam van het altaar van Prometheus (die het (maken van) vuur gestolen had van de goden), naar de tempel van Athene op de Acropolis.

Image


Het ontsteken van het Omlympisch vuur in het stadion werd voor het eerst gedaan tijdens de Spelen van Amsterdam in 1928. Dat waren trouwens de eerste spelen waaraan vrouwen mee mochten doen!

De fakkeltocht in zijn huidige vorm is uitgevonden door Hitler tijdens de Spelen van berlijn in 1936. Ter meerdere eer en glorie van het Derde Rijk.
Sisyphus Laughs

Locked